{
"id": 370374,
"slug": "grenzen-aan-vrijheid-ian-buruma",
"nstc": null,
"title": "Grenzen aan vrijheid",
"subtitle": null,
"collection_title": null,
"collection_part_number": null,
"annotation": null,
"description": "In de huidige politieke discussie worden termen als Verlichting, vrijheid en westerse waarden vaak uitgesproken alsof ze vanzelfsprekend bij elkaar zouden horen. Ian Buruma wijst er in zijn Grenzen aan de vrijheid terecht op dat deze identificatie een tien, vijftien jaar geleden nog allerminst vanzelfsprekend zou zijn geweest. Alle reden om eens uit te zoeken of de coalitie die hier ontstaan is, inwendig net zo veel eenheid kent als op het eerste gezicht lijkt. Niet dus. Onder de vlag van de vrijheid schuilen dikwijls tegenstrijdige belangen. De vrijheid van de maker van pornografische films komt in botsing met vrouwen die vrij willen zijn van seksuele repressie. De vrijheid van meningsuiting van hen die zich tegen bepaalde groepen keren (tegen joden, islamieten, monarchisten), komt in botsing met de vrijheid van die groepen om hun identiteit zo gestalte te geven als zij dat willen.\n\nDie botsingen kunnen niet ge\u00eblimineerd worden, betoogt Buruma. Vrijheid is nooit een absoluut bezit: met de vrijheid moet \u2018gemarchandeerd worden\u2019. Met deze laatste stelling, herhaaldelijk door Buruma uitgesproken, wil hij duidelijk tegen het zere been schoppen van diegenen die op steeds hogere toon hun lippendienst aan de vrijheid bewijzen. Marchanderen met de vrijheid, het moet voor sommigen inderdaad vloeken in de kerk zijn. Toch zegt Buruma er niks nieuws mee. Vrijheid speelt zich altijd af in een beraad tussen alternatieven, zou Aristoteles zeggen, en dat is toch ongeveer hetzelfde. Vrijheid is niet het antwoord op alle vragen, maar is juist het begin van alle vragen: bij vrijheid begint het afwegen, te rade gaan, kiezen, confrontatie aangaan, verantwoordelijkheid nemen.\n\nGoed, dat weten we dan ook weer. In de manier waarop Buruma de tegenstrijdigheden van de vrijheid aan de hand van een aantal historische en actuele vragen schetst, is zijn boekje zeker informatief en verhelderend. Toch laat hij me met een gevoel van onvrede achter, want er is iets aan de hand met de vrijheid \u00e0 la Wilders waardoor zij zich onttrekt aan de normale conflicten die horen bij het feit dat ieder de vrijheid op zijn eigen wijze zal willen invullen. Buruma geeft het zelf aan: het bijzondere van onze discussie hier in Nederland is niet alleen dat westerse waarden, Verlichting en vrijheid op \u00e9\u00e9n lijn worden gesteld, maar dat aan die heilige drie-eenheid nog een vierde in \u00e9\u00e9n adem toegevoegd wordt: de \u2018Nederlandse volksaard\u2019: Omdat Nederlanders net als Amerikanen vaak denken dat zij de vrijheid zo niet uitgevonden hebben, dan toch als volk tenminste verpersoonlijken, geldt vrijheid als net zo typisch Hollands als erwtensoep of zoute drop. Daarom wordt de zogenaamde islamisering bij ons beschouwd als een bedreiging, niet alleen voor de westerse waarden of voor de Verlichting, maar ook en vooral voor onze eigen Hollandse volksaard. Zo zien veel mensen het. En dat is een goede reden om die vrijheid eens nader te bekijken. (p. 12)\n\nKijk, en dat laatste is nou net de vraag: of het een goede reden is om die vrijheid eens nader te bekijken, of om vooraf al te concluderen dat we met ons hele onderzoek naar de vrijheid op een wild goose chase gestuurd worden. Gaat het eigenlijk wel om vrijheid? Wie die vraag verder wil uitdiepen, vindt intellectueel voer in een verdienstelijke uitgave van de oratie van Isaiah Berlin uit 1958. Boom heeft hiermee een korte en toegankelijke filosofische tekst op de markt gebracht, die aan actualiteit nauwelijks ingeboet heeft, ook al zijn de belangrijkste opponenten van 1958 \u2018het Oostblok en het vrije Westen\u2019 van de kaart verdwenen.\n\nBerlin, die als kind de Russische Revolutie meemaakte, zijn intellectuele opvoeding genoot in het rationele en empirisch ingestelde filosofisch milieu van Oxford, en die als zionist sympathie had voor de zoektocht van een volk naar een culturele identiteit, belichaamt ongeveer het hele krachtenveld rond het begrip vrijheid zoals Buruma dat beschrijft. Bovendien bouwt Buruma zijn analyse voor een groot deel op Berlins o...",
"imprint": null,
"language_code": "dut",
"original_language_code": null,
"page_count": 94,
"duration_seconds": null,
"publication_date_first": "2010-01-01",
"publication_date_latest": "2010-01-01",
"cover_url": null,
"editions": [],
"ratings_count": 0,
"read_count": 0,
"review_count": 0,
"favorite_count": 0,
"reading_status_read_count": 0,
"reading_status_reading_count": 0,
"reading_status_want_to_read_count": 0,
"rating_average": null,
"ratings_distribution": {
"1": 0,
"2": 0,
"3": 0,
"4": 0,
"5": 0
},
"created_at": "2025-09-19T13:31:49+00:00",
"updated_at": "2025-11-02T00:30:09+00:00",
"publisher": {
"id": 238,
"slug": "uitgeverij-lemniscaat-bv",
"name": "Uitgeverij Lemniscaat B.V.",
"created_at": "2025-09-19T12:29:16+00:00",
"updated_at": "2025-09-19T15:12:15+00:00"
},
"contributors": [
{
"id": 226116,
"slug": "ian-buruma-2",
"key_names": "Buruma",
"names_before_key": "Ian",
"prefix_to_key": null,
"contributor_role": "A01",
"readable_contributor_role": "Author"
}
],
"genres": [],
"subjects": [],
"campaigns": []
}